Zajęcia logopedyczne:

Minął drugi rok szkolny, podczas którego większość czasu upłynęła uczniom na nauce na odległość. Dla dzieci, których rodzice wyrazili taką chęć, zajęcia logopedyczne również odbywały się w takiej formie, choć jest to forma dużo trudniejsza, jeśli chodzi o pracę w zakresie zaburzeń mowy.

Podczas pracy online starałam się, aby każde zajęcia były interesujące i aby uczniów w nie zaangażować. Dzięki nauczaniu zdalnemu miałam szansę poszerzać swój warsztat pracy o gromadzenie zasobów multimedialnych, które następnie wykorzystywałam w nauczaniu rzeczywistym. W zajęciach prowadzonych zdalnie dzieci często pracują jeszcze więcej niż wcześniej. Wykonują zadania i polecenia zaplanowane przez logopedę (przede wszystkim utrwalanie wywołanych we wrześniu w szkole głosek), a wielokrotnie sami wychodzą z inicjatywą nowych aktywności. Bardzo dbałam w zdalnym nauczaniu o kontakt z uczniami i relacje z nimi. Okazało się, że jest to uczniom bardzo potrzebne.

Wszystkim uczniom i ich rodzicom bardzo dziękuję za udaną współpracę terapeutyczną w tym roku szkolnym

Edyta Malinowska-Klimiuk

Storyline to metoda z lat 60. ubiegłego wieku, wywodząca się ze Szkocji. Skupia się na uczeniu się/terapii poprzez działanie. Kontynuacja inspirującej historii zainicjowanej przez terapeutę – najlepiej dosyć realnej i fascynującej – jest możliwa dzięki działaniom dziecka, które angażuje się w nią emocjonalnie i intelektualnie. Praca logopedyczna przebiega efektywniej, bo doskonalone są umiejętności językowe (czytanie, pisanie, mówienie i słuchanie). Storyline jest metodą, która „zmusza” ucznia do współdziałania, podejmowania samodzielnych decyzji, relacji z innymi ludźmi, czyli także kontaktu językowego, na którym nam zależy podczas terapii logopedycznej. Storyline to swobodny proces, a terapeuta jest partnerem dziecka w podejmowaniu wyzwań. Logopeda pełni tu rolę wspomagającą i motywującą, ale nie narzucającą. Jest zaangażowany w toczącą się historię, ale to dzieci „biorą” ją w swoje ręce.

Dzieci, czekając na kolejne zajęcia logopedyczne, lubią być zaskakiwane. Storyline to metoda aktywizująca – dzięki historii, która toczy się na ich oczach, stają się zaciekawione, chętniej się angażują, doświadczają, dyskutują, bo opowiadana historia stanowi dla nich wyzwanie. Dzięki metodzie storyline dzieci nie skupiają się na problemie swojej wady wymowy, tylko na rozwiązywaniu innych problemów, które przed nimi się stawia. Storyline tak zajmuje młodego człowieka, że „zapomina” o swoich problemach z mową. Opowiadana historia musi zainspirować dziecko, zaciekawić, wzbudzić motywację do działania i podejmowania wysiłku. Historia jest dzielona na epizody, żeby serwować je dziecku na każdym spotkaniu logopedycznym. Do każdego epizodu tworzy się pytania kluczowe, które stanowią drogowskazy do poszczególnych działań i rozwiązań. Pytania muszą odwoływać się do doświadczeń dzieci, logopeda nie zna konkretnej odpowiedzi i jej nie oczekuje, tylko przypuszcza, że może się pojawić. Dzięki pytaniom dziecięce myśli i działania zostają nakierowane na zaplanowane przez terapeutę działania.

Storyline jest doskonałą metodą logopedyczną, nadaje się do pracy z małymi grupami dzieci, które wykazują podobne zaburzenia mowy, także w pracy na odległość. Podczas spotkania online grupa „napędza się” sama, a logopeda monitoruje przebieg poszczególnych epizodów historii, dba o wysoki poziom motywacji u dzieci, kieruje nimi, wprowadzając przemyślane pytania kluczowe. Okazuje się, że żaden inny system motywacyjny nie jest potrzebny (a na odległość zupełnie niemożliwy do zastosowania, jak naklejki czy pieczątki), bo ta metoda jest motywacją sama w sobie! Dzieci mają poczucie, że historia dzieje się w sposób zaplanowany przez nie same i to wyzwala w nich radość i motywację.

Kiedy zależy nam na ośmieleniu dziecka w kontaktach słownych, nakłonieniu do posługiwania się mową, wzbogacaniu jego słownictwa, metoda storyline jest jak najbardziej odpowiednia, o ile dziecko będzie chętnie współpracowało, poszukiwało i tworzyło – a praca w zespole (czy to w sposób tradycyjny, czy na odległość) temu sprzyja. Zatem mimowolnie, stosując taką metodę, kształtujemy u dziecka kompetencję komunikacyjną.

Inspirująca historia jest czasami tak blisko, wystarczy tylko pobudzić wyobraźnię…

Edyta Malinowska-Klimiuk

Terapia logopedyczna z tym pakietem będzie bogatsza, a dla dzieci ciekawsza i bardziej urozmaicona. To jedyny produkt na rynku z ćwiczeniami na wszystkie etapy terapii głosek; zawiera tysiące wzorcowych nagrań, których poprawność została zweryfikowana przez doświadczonych logopedów. Daje też możliwość archiwizowania nagrań dziecka, a rozbudowany system motywacyjny – awatary Mówtaki – nakłania dzieci do intensywnych ćwiczeń. Jak zapewnia wydawca programu Nowa Era, „LOGOPEDIA PRO to narzędzie multimedialne, które poza wsparciem obszaru językowego łączy w sobie ćwiczenia wielu innych obszarów: koordynacji wzrokowej, koordynacji słuchowej, koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, grafomotoryki, logicznego myślenia, pamięci, spostrzegawczości, umiejętności klasyfikacji, umiejętności kategoryzacji”.

Program jest doskonałą pomocą ze względu na bogaty zasób obrazków i dobranego słownictwa. Już w pierwszym tygodniu korzystania z programu przekonałam się wraz z uczniami, że Mówtaki, które urzekły dzieci swoimi imionami i umiejętnościami – będą nam często towarzyszyć podczas ćwiczeń wymowy.

Edyta Malinowska-Klimiuk

4 i 5 marca, poza tradycyjnymi zajęciami, dzieci miały okazję pobawić się w inne zabawy niż zazwyczaj. Była gimnastyka buzi i języka (żeby powalczyć z mniej sprawnymi językami i domykaniem buzi), były też zabawy artykulacyjne i związane z określaniem dźwięczności głosek. Zawsze radość sprawiają atrakcyjne ćwiczenia oddechowe, tak ważne w kształtowaniu prawidłowego toru oddechowego oraz usprawnianiu mięśnia okrężnego warg. Były bajki logopedyczne, uwielbiane przez dzieci, w których ćwiczenia motoryki aparatu artykulacyjnego są uatrakcyjniane dodatkową fabułą. Były też ćwiczenia słuchu fonematycznego, choć uczniowie nie wiedzieli, że ćwiczą słuch fonematyczny… O zabawy muzyczne i rytmiczne proszą sami – trudno je zakończyć bez żalu… Nie szkoda jednak na nie czasu, bo zaspokajają naturalną potrzebę aktywności ruchowej dziecka, co dobrze wpływa na koordynację ruchów całego ciała. Nie mogło oczywiście zabraknąć zabaw smakowych (tym razem ze spaghetti i suszonymi bananami), zwłaszcza że w tym roku szkolnym realizowana jest innowacja „Smaczne zabawy, czyli kuchenna logopedia”. Jakie było zaskoczenie, że można wciągać długi makaron ustami i nie jest on pocięty na krótkie kawałki, jak w domu! J Radość na twarzach dzieci utwierdza w przekonaniu, że warto wymyślać kreatywne ćwiczenia logopedyczne, które pokochają uczniowie.

Poprawianie i usprawnianie komunikacji jest wspaniałym doświadczeniem zawodowym, co z pewnością potwierdzą wszyscy logopedzi oddani swojej pracy.

Edyta Malinowska-Klimiuk

Adresatami innowacji są uczniowie uczęszczający na terapię logopedyczną. Podczas zajęć logopedycznych prowadzone są zabawy z wykorzystaniem różnych produktów spożywczych, usprawniające narządy mowy oraz stymulujące zmysł smaku, niewymagające specjalistycznych pomocy. Zabawy wspierają gimnastykę buzi i języka oraz odwrażliwiają receptory smakowe u dzieci. Podczas ćwiczeń wykorzystywane są np. warzywa i owoce w różnych formach (surowe, gotowane, suszone, kandyzowane); biszkopty, paluszki, skórki od chleba, wafle, chrupki, płatki śniadaniowe; długie żelki, ugotowane spaghetti; nutella, dżem, miód; serki, kisiele, budynie; posypka do ciasta, pestki, ziarna.

Nowatorstwo innowacji polega na wykorzystaniu podczas zajęć logopedycznych zabaw smakowych w dwóch celach: by usprawniać narządy mowy (różne konsystencje pokarmów powodują konieczność wykorzystania sprawności języka i warg) i by stymulować zmysł smaku (smak stanowi bowiem jeden z głównych zmysłów wykorzystywanych podczas rozpoznawania i interpretowania zachowań w odniesieniu do pokarmu czy płynu). Nazywanie własnych doświadczeń to dodatkowo ważne ćwiczenie kształtujące procesy poznawcze i wzbogacające umiejętności komunikacyjne.

Dzieci bardzo chętnie uczestniczą w zabawach smakowych, chętnie próbują nieznane konsystencje, smaki, oceniają je. Przewidywane efekty tych zabaw – już częściowo zauważalne – są nieocenione: usprawnienie aparatu mowy (języka, warg i policzków); opanowanie umiejętności tzw. dorosłego sposobu połykania u dzieci i prawidłowej pozycji spoczynkowej języka; wzmocnienie mięśni pierścienia zwierającego gardło, mięśni warg, policzków i języka; wydłużenie fazy wydechowej; poznanie obcych do tej pory rodzajów smaku, przekonanie się do różnych smaków; umiejętność nazywania i klasyfikowania swoich odczuć; ćwiczenie umiejętności wypowiadania się i rozumienia; poznawanie świata nie tylko teoretycznie, lecz także wielozmysłowo.

Smakowe zabawy będą kontynuowane w szkole w drugim semestrze. Będzie smacznie i wesoło!